Marek Cecuła | Iza Jadach
25.10.2017

Marek Cecuła - światowej sławy artysta ceramik – to laureat nagród, pedagog, kurator. Pierwsze
doświadczenia twórcze zyskał w Izraelu, gdzie wyemigrował z Kielc; kolejne – w Brazylii i USA.
W Nowym Jorku Cecuła założył studio Modus Design i galerię Contemporary Porcelain oraz pełnił funkcję dziekana Wydziału Ceramiki w Parsons School of Design. Był też profesorem
w National Academy of the Arts w Bergen, zaś obecnie – w Royal College of Art w Londynie. Jest twórcą Design Centrum Kielce oraz Ćmielów Design Studio. W 2014 roku powrócił do kraju
i wprowadza polską ceramikę w wymiar nowoczesnego projektowania. Artysta realizuje również rzeźbę konceptualną w tworzywie ceramicznym, jak prezentowana w Szczecinie instalacja pt. Last Supper (Ostatnia Wieczerza). W pracy tej codzienne przedmioty – talerze – generują symboliczną formę i przekaz.

Artysta czyni je elementami warstwowego obrazu złożonego z trzynastu części (w nawiązaniu do
liczby Apostołów). Interpretując słynne dzieło, artysta poddaje je dekonstrukcji poprzez przedruk na porcelanowych talerzach. Użycie „ready mades” powoduje, że całość nabiera wymiaru realności.

Widz może poczuć się włączony w konkretną sytuację „posiłku”, zaś treść kulturową – podaną
w dziele – na nowo odczytać. Nadruk na wielopoziomowej strukturze generuje zmienny widok
z różnych stron. Realizację dopełnia ciąg talerzy wiszących na ścianie, ukazujących dłonie Apostołów w różnych gestach. Daje to skojarzenie z językiem ciała, mówiącym zwykle o człowieku więcej niż słowa. Ta symboliczna „weryfikacja” nakierowuje uwagę na uczestników Wieczerzy. Wydaje się być cichym pytaniem o prawdę i tożsamość.

Dzieło Izy Jadach wchodzi w oryginalną relację z pracą Cecuły. Artystka studiowała ceramikę na
wydziale sztuk pięknych Uniwersytetu Waszyngtońskiego w Seattle oraz na wydziale sztuk pięknych Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles. W centrum swych zainteresowań stawia rzeźbę – głównie figuratywną. Zajmując się zagadnieniem cielesności w odniesieniu do tworzywa
ceramicznego, wykorzystuje również siebie jako modela. Kreowane przez siebie formy traktuje jako  odbicie pamięci ciała oraz pamięci przestrzeni.

Instalacja Sleeping dragon autorstwa Jadach złożona jest z form ceramicznych, nawiązujących do
sprzętu stosowanego przez aktywistów podczas pokojowych protestów. Rury ceramiczne, tworzące w pracy rodzaj „rumowiska” – posiadają powierzchnię surową, chropowatą. Pokazanie naturalnych wybrzuszeń i nierówności tworzywa sugeruje formę naznaczoną presją, wysiłkiem. To konspiracyjne poniekąd narzędzie ma służyć zmienianiu świata bez użycia przemocy, lecz jego użytkowanie wiąże się z bólem. Ten wątek zdaje się otwierać pole relacji między pracami dwojga twórców. Idee pokojowej ofiary mogą przywoływać odniesienia do chrześcijaństwa, pojawiające się w Ostatniej Wieczerzy. Obie realizacje odnoszą się też do sytuacji międzyludzkiego spotkania, definiującego ludzką tożsamość oraz formę dzieła sztuki.

Wystawa w Galerii Jedna/Druga pokazuje możliwości indywidualnego użycia tworzywa
ceramicznego zarówno w kreacji formy, jak i przekazu symbolicznego. Zderzenie dzieł dwojga
autorów rodzi konotacje na wielu poziomach. Ekspozycja posiada walory zarówno z punktu
widzenia adeptów wzornictwa, jak i artystów wizualnych różnych dziedzin.

 

tekst: Joanna Tokarczyk Żmurkow

foto: Andrzej Golc