delegacja***
1. «grupa osób reprezentujących jakąś zbiorowość»
2. «wyjazd w sprawach służbowych; też: pisemne upoważnienie do takiego wyjazdu»
3. «przeniesienie swoich uprawnień lub obowiązków na inny organ»

   Najnowsza wystawa w Galerii Jedna Druga Jerzego Kosałki i Darka Fodczuka “Delegacja” odnosi się bezpośrednio do sztuki performance. Obaj artyści bardzo swobodnie i z należytą gracją korzystają
z tego medium, choć warto dodać, że nie jest to jedyna strategia artystyczna jaką uprawiają. 
   

    Performance to zdarzenie artystyczne, którego przedmiotem i podmiotem jest obecność artysty

w określonym kontekście przestrzeni, czasu i własnych ograniczeń. Artysta występujący przed publicznością jest zarówno twórcą, jak i materią sztuki. W przypadku wystawy “Delegacja” następuje nieznaczne “przesunięcie” w rzeczywistości, artyści postanawiają zaprezentować własne performance'y w dość nietypowy i zaskakujący sposób, delegując do tego zadania swoich “reprezentantów”, czyniąc z tego gestu, przestrzeń do poszukiwań nowej/innej formy na prezentację sztuki performance. Jak pisze Jerzy Koszałka w opisie do swojej pracy: “Idea zostaje, ale zmienia się ciało. Przechodzimy ze świata żywej akcji, jaką jest performens do świata zmaterializowanego, zarezerwowanego dla obiektu. Dla Darka (przyp.Fodczuka) jest to instalacja, a dla mnie takim obiektem jest makieta. Uważam makietę pod względem wizualnym za bardzo atrakcyjne medium, które może być w galerii konkurencją dla dokumentacji filmowej performensu”. 
 

     Artysta prezentuje na wystawie cztery makiety, które stanowią swoistą dokumentację gestów
i zdarzeń artystycznych, jakie miały miejsce w ciągu ostatniego pięćdziesięciolecia. Pierwsza praca pt.: "Krzesło Kosałki" odnosi się bezpośrednio do propozycji Tadeusza Kantora, jaką wypowiedział w 1970 roku na Sympozjum Plastycznym w Wrocławiu, aby w jego publicznej przestrzeni postawić 9-metrowe betonowego krzesło. Projekt doczekał się swojej realizacji w 2011 rok, ale po dwóch latach, podczas remontu ulicy, została zdemontowana tabliczka podpisująca rzeźbę. Obiekt stał się bezimienny, anonimowy. Koszałka podczas performance'u, wykonał gest polegający na artystycznym zawłaszeniu krzesła przez zasiedzenie oraz podpisaniu przedmiotu swoim imieniem i nazwiskiem, co skutkowała zawłaszczeniem samego działa Tadeusza Kantora. Druga z makiet odnosi się do sztandarowej pracy “still in progress” Adama Rzepeckiego z 1988 roku, który postanowił podnieść wysokość Rysów (wys. 2499 m) o metr, aby miały równe 2500 metrów i rozpoczął, trwający do dzisiaj, proces wnoszenia na górę kamieni. “Przesłanie dla obcych” jest makietą przedstawiającą nieudokumentowany performance, który powstał na fali narastającej ksenofobii, odnoszący się do figury “obcego” i dwuznaczności samego słowa – obcy jako kosmita, obcy jako cudzoziemca. Ostatnia z prezentowanych makiet jest hołdem dla “Bohatera”, złożonym po “walce w płomieniach” z krakowskim Smokiem Wawelskim, jaką artysta stoczył, posiadając osobliwą umiejętność ziania ogniem.
   

   Darek Fodczuk zrealizował na wystawę dwa mobline obiekty. Pierwszy, “Gallery Destroyer”, który
w swoim dance macabre – mechanicznym balecie ku zniszczeniu i zagładzie, skrupulatnie realizuje plan rozwalania tynków i burzenia ścian galerii, budując przy tym dość ironiczny, ale też smutny kontekst dla odczytania pracy. Druga instalacja to “Earthquake Simulator” - symulator trzęsienia ziemi, będący niczym rekwizyt wyciągnięty z planu filmu katastroficznego, rezonuje i wybruje w przestrzeni galerii, wystukując rytmiczną mantrę o zagrożeniach i niebezpieczeństwie współczesnego świata. Obie realizacji przystają bardzo do koncepcją i idei rzeźby procesualnej, która poza formą i materią, posiada również pierwiastek transgresji, powodujący nieustaną zmianę, pomimo statyczności obiektu, jest jednak zdarzeniem w czasie. 
   

    “Delegacja” zdaje się być bardzo udaną i błyskotliwą wyprawą w czasoprzestrzeń, w której doświadczenie nowej, dotąd nieprezentowanej formy dokumentacji i samego w sobie performance'u, jest bardzo ciekawą propozycją wystawy dwójki artystów przebywających aktualnie w podróży służbowej. 

 

 

tekst: Emilia Orzechowska

foto: Andrzej Golc / Robert Stachnik

*** definicja ze słownika PWN

 

​